Πνευματικοί Στοχασμοί (του Α. Λιλιόπουλου)

Θέλεις να βρεις την αιώνια ζωή;

            Το ερώτημα για την αιώνια ζωή απασχόλησε από την αρχή τον άνθρωπο. Ο ίδιος ο Χριστός μάς φανερώνει ότι η αιώνια ζωή δεν είναι μια αόριστη συνέχεια του χρόνου, αλλά κοινωνία με τον Θεό. Στην αρχιερατική Του προσευχή ο Κύριος λέει:

«Αὕτη δέ ἐστιν ἡ αἰώνιος ζωή, ἵνα γινώσκωσι σὲ τὸν μόνον ἀληθινὸν Θεὸν, καὶ ὃν ἀπέστειλας Ἰησοῦν Χριστόν» (Ἰω. 17,3).

Η αιώνια ζωή ως δώρο

            Η αιώνια ζωή δεν κατακτάται με ανθρώπινες δυνάμεις. Είναι δώρο της χάριτος του Θεού. «Χάρισμα τοῦ Θεοῦ ζωή αἰώνιος ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ τῷ Κυρίῳ ἡμῶν» (Ῥωμ. 6,23). Ο άνθρωπος καλείται να δεχθεί αυτό το δώρο με πίστη και μετάνοια. Ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος τονίζει ότι η μετάνοια είναι «ἡ θύρα τῆς σωτηρίας», γιατί ανοίγει τον δρόμο στη χάρη του Θεού.

Η προγεύση της Βασιλείας

            Η αιώνια ζωή δεν αρχίζει μόνο μετά τον θάνατο. Ήδη από τώρα ο πιστός γεύεται την Βασιλεία του Θεού, όταν συμμετέχει στα Μυστήρια και ζει την εν Χριστώ αγάπη. Ο Κύριος διαβεβαιώνει:

«Ὁ τρώγων μου τὴν σάρκα καὶ πίνων μου τὸ αἷμα ἔχει ζωὴν αἰώνιον, καὶ ἐγὼ ἀναστήσω αὐτὸν τῇ ἐσχάτῃ ἡμέρᾳ» (Ἰω. 6,54).

Ο άγιος Ιγνάτιος ο Θεοφόρος ονομάζει την Θεία Ευχαριστία «φάρμακον ἀθανασίας» και «ἀντίδοτον τοῦ μὴ ἀποθανεῖν». Μέσα σε αυτήν την μυστηριακή κοινωνία ο άνθρωπος ζει ήδη από τώρα την αιωνιότητα.

Η αιώνια ζωή ως σχέση

           Οι Πατέρες επιμένουν ότι η αιώνια ζωή δεν είναι αφηρημένη ιδέα, αλλά σχέση με τον Χριστό. Ο άγιος Μάξιμος ο Ομολογητής γράφει ότι «ὁ τὴν ἀγάπην κεκτημένος Θεόν ἔχει· ὁ δὲ Θεὸν ἔχων ζωὴν ἔχει». Όπου υπάρχει αληθινή αγάπη, εκεί υπάρχει ο Θεός, κι όπου είναι ο Θεός, εκεί είναι και η αιωνιότητα.

Πρόσκληση προσωπική

Γι’ αυτό και το ερώτημα παραμένει προσωπικό: Θέλεις να βρεις την αιώνια ζωή; Η απάντηση δεν είναι θεωρητική, αλλά βίωμα. Αν θέλεις, τότε στρέψε το βλέμμα σου στον Χριστό, ακολούθησε τον δρόμο της μετάνοιας, τρέξε στην Εκκλησία, γεύσου το Σώμα και το Αίμα Του, ζήσε την αγάπη. Εκεί βρίσκεται η αληθινή ζωή που δεν τελειώνει.

Όπως διαβεβαιώνει ο Κύριος:

«Ὁ πιστεύων εἰς ἐμὲ ἔχει ζωὴν αἰώνιον» (Ἰω. 6,47).

🎵 Διαδικτυακά Μαθήματα Βυζαντινής Μουσικής

Μάθε την Ψαλτική Τέχνη από τον Άκη Ν. Λιλιόπουλο
50 Χρόνια Παράδοσης – Διδασκαλίας – Έμπνευσης
Αναζητάς αυθεντική παραδοσιακή γνώση στη Βυζαντινή Μουσική;
Θέλεις να ψάλλεις με ακρίβεια, κατάνυξη και βαθιά κατανόηση της παράδοσης;

Ο Άκης Ν. Λιλιόπουλος, Πρωτοψάλτης, Καθηγητής, Συγγραφέας και Αντιπρόεδρος της Ομοσπονδίας Ιεροψαλτών Ελλάδος (ΟΜΣΙΕ), προσφέρει διαδικτυακά μαθήματα Βυζαντινής Μουσικής για αρχάριους και προχωρημένους.

📜 Πτυχίο & Δίπλωμα Βυζαντινής Μουσικής
✅ Αναγνωρισμένα από το Κράτος
🤝 Σε συνεργασία με τη Σχολή της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Αθηνών

🎯 Μαθήματα από όπου κι αν βρίσκεστε
🎼 Εξατομικευμένη διδασκαλία
📈 Προετοιμασία για εξετάσεις & επαγγελματική εξέλιξη

Ορθή η ευχή του δεκαπενταύγουστου Καλή Παναγιά

«Καλή Παναγιά»: Γλωσσολογική, Λαογραφική και 

Λεξικογραφική Τεκμηρίωση μιας Ελληνικής Ευχής

1. Γλωσσική Ορθότητα

Η δομή «Καλή + [κύριο όνομα/προσωνύμιο]» ως ευχή δεν είναι γλωσσικά λανθασμένη όταν το κύριο όνομα χρησιμοποιείται μετωνυμικά για να δηλώσει μια εορτή ή γεγονός.

Η ελληνική γλώσσα διαθέτει πολλά παραδείγματα όπου ένα όνομα αγίου ή θρησκευτικής μορφής χρησιμοποιείται για να δηλώσει την αντίστοιχη ημέρα:

        ◦ «Ο Άγιος Γεώργιος» → η ημέρα της εορτής του Αγίου

        ◦ «Ο Άγιος Διονύσιος» → η εορτή του Αγίου

        ◦ «Η Παναγιά» → η ημέρα της Κοιμήσεως της Θεοτόκου (15 Αυγούστου), καθώς και οι τοπικές πανηγύρεις που σχετίζονται με τη λατρεία της.

Η χρήση της φράσης «Καλή Παναγιά» δηλώνει λοιπόν ευχή για καλή γιορτή και όχι προσφώνηση προς τη Θεοτόκο.

2. Λεξικογραφική Τεκμηρίωση

Όλα τα βασικά νεοελληνικά λεξικά αναγνωρίζουν τη διττή σημασία του όρου «Παναγιά»:

        1. Η Θεοτόκος (κυριολεκτικά)

        2. Η γιορτή της Κοίμησης της Θεοτόκου (μετωνυμικά)

Ενδεικτικές καταγραφές:

        1) Λεξικό της Κοινής Νεοελληνικής (ΙΝΣ Μ. Τριανταφυλλίδη):

«Παναγιά: η Θεοτόκος· επίσης, η εορτή της Κοίμησης της Θεοτόκου (15 Αυγούστου)»

        2) Γ. Μπαμπινιώτης – Λεξικό Νέας Ελληνικής Γλώσσας:

«η Υπεραγία Θεοτόκος· κατ’ επέκταση, η ημέρα της εορτής της»

        3) Δ. Δημητράκος – Μεγάλο Λεξικό:

«Παναγία: η Θεοτόκος· (νεοελλ.) και η ημέρα της εορτής της»

        4) Εμμ. Κριαράς – Λεξικό Νεοελληνικής:

Αναφέρεται και η σημασία της ως ημέρα εορτής.

        5) Ανδριώτης – Ετυμολογικό Λεξικό:

Περιλαμβάνεται χρήση του όρου ως ονομασία της γιορτής.

        6) Σταματάκος – Λεξικό Νέας Ελληνικής Γλώσσας:

«Παναγιά: η Θεοτόκος· μεταφορικά, η ημέρα της εορτής της»

👉 Συνοπτικά:

Η λέξη «Παναγιά» στη λαϊκή και καθομιλουμένη χρήση δηλώνει και το πρόσωπο της Θεοτόκου και τη γιορτή της.

3. Ιστορικές Μαρτυρίες

Η ευχή «Καλή Παναγιά» απαντά σε λαογραφικά και προφορικά τεκμήρια από τον 19ο αιώνα:

        ◦ Στο έργο του Νικολάου Πολίτη (Παραδόσεις) συναντώνται εκφράσεις όπως:

        ◦ «Καλή Παναγιά να ’χουμε»

        ◦ «Σαν έρθει η Παναγιά, θα σμίξουμε»

        ◦ Σε πολλά νησιά (Κυκλάδες, Δωδεκάνησα, Ιόνιο), η χρήση της έκφρασης καταγράφεται ήδη από τις αρχές του 20ού αιώνα.

4. Λαογραφικό Πλαίσιο

Η ευχή «Καλή Παναγιά» ακούγεται από την 1η Αυγούστου (έναρξη Παρακλητικών Κανόνων) έως τις 14 Αυγούστου, παραμονή της εορτής.

Στο εορτολόγιο και το λαϊκό εθιμολόγιο, η ευχή λειτουργεί όπως:

        ◦ «Καλό Πάσχα» (πριν από τη Μεγάλη Εβδομάδα)

        ◦ «Καλές Απόκριες» (πριν την Καθαρά Δευτέρα)

Η φράση δεν απευθύνεται στο πρόσωπο της Παναγίας· είναι εθιμική ευχή για την περίοδο των εκδηλώσεων, των νηστειών, των πανηγυριών και της θρησκευτικής προσμονής του Δεκαπενταύγουστου.

5. Συμπέρασμα

Η έκφραση «Καλή Παναγιά»:

        ◦ Δεν είναι νεολογισμός

        ◦ Δεν είναι γλωσσικό λάθος

        ◦ Είναι ιστορικά καταγεγραμμένη

        ◦ Είναι λεξικογραφικά τεκμηριωμένη

        ◦ Είναι πολιτισμικά ριζωμένη στην ελληνική λαϊκή θρησκευτικότητα και γλώσσα

Η ειρωνεία ή απόρριψη της έκφρασης προκύπτει συνήθως από γλωσσική άγνοια ή αστικοκεντρική προκατάληψη. Η ελληνική γλώσσα δεν ανήκει αποκλειστικά στις μεγάλες πόλεις, αλλά σε όλους τους Έλληνες και κουβαλά τη μνήμη, τα ήθη και τις παραδόσεις του λαού μας.

«Ἐπείδαν ἄνθρωπος ἀμαθής εἴπῃ γνώμην, τύχη μᾶλλον ἢ φρόνησις ἐστίν»

Καλή Παναγιά σε όλους!

Νίκος Λιλιόπουλος-Πρωτοψάλτης Αγίων Αναργύρων Ν.Επιβατών Θεσσαλονίκης

Νίκος Λιλιόπουλος – Με σεβασμό στην παράδοση και βλέμμα στο μέλλον της Μουσικής Τέχνης

                           Ο Νίκος Λιλιόπουλος συγκαταλέγεται στους νέους εκείνους μουσικούς που συνδυάζουν αρμονικά τον σεβασμό προς την παράδοση με την επιστημονική θεμελίωση της μουσικής τέχνης. Πρωτοψάλτης σήμερα στον Ιερό Ναό Αγίων Αναργύρων στους Νέους Επιβάτες Θεσσαλονίκης, διακρίνεται για την ψαλτική του ωριμότητα, το μεστό ύφος και τη βαθιά κατανόηση του εκκλησιαστικού ήθους.

             Φοιτητής του τρίτου έτους στο Τμήμα Μουσικών Σπουδών του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, ο Νίκος δεν περιορίζεται σε μια απλή φοίτηση, αλλά μελετά με πάθος και συστηματικότητα τις δύο μεγάλες παραδόσεις της μουσικής: την ευρωπαϊκή και τη βυζαντινή. Θεωρώντας τη μουσική πρωτίστως επιστήμη, πατάει γερά και στα δύο αυτά "πόδια", συγκρίνοντας, ερμηνεύοντας και αναλύοντας με ευαισθησία και επιστημονική επάρκεια τα κοινά και τις διαφορές τους.

           Αριστούχος διπλωματούχος Βυζαντινής Μουσικής του Εθνικού Ωδείου Αθηνών, τιμημένος με το Ά Βραβείο, καλλιεργεί παράλληλα μια στέρεη ερμηνευτική και θεωρητική βάση. Με ερευνητική διάθεση, μελετά κώδικες και παλαιές σημειογραφίες από τις μονές του Αγίου Όρους και αντλεί βιώματα και γνώσεις από τη ζωντανή παράδοση της Πόλης και των μεγάλων ψαλτών της. Στο πρόσωπό του συναντώνται η προσήλωση στην αυθεντική βυζαντινή παράδοση και η ακαδημαϊκή αναζήτηση του «γιατί» και του «πώς» της μουσικής.

          Ξεχωρίζει για την ικανότητά του να ερμηνεύει και να επεξηγεί άρτια τη θεωρία, αποδίδοντάς της ψυχή και λογική. Δεν αρκείται σε μια απλή εκτέλεση, αλλά διεισδύει στον πυρήνα της μουσικής σκέψης, εμβαθύνοντας στις εσωτερικές της δομές, τόσο ρυθμικά όσο και μελωδικά.

         Η πορεία του είναι εντυπωσιακή, και προμηνύει συνέχιση με ακόμα πιο σημαντικές κατακτήσεις, καρπούς και προσφορές. Ο Νίκος Λιλιόπουλος δεν είναι απλώς ένας ταλαντούχος νέος· είναι ένα πρόσωπο που μελετά, εργάζεται και προσφέρει, αναζητώντας την αλήθεια της μουσικής μέσα από τη διακονία της τέχνης και του λόγου.

«Τὸ ἤθος ψάλλει· οὐ τὸ ἔντεχνον.

Τὸ ταπεινὸν εὐδοκεῖ· τὸ μέγα λανθάνει.»

— Ἄκης Ν. Λιλιόπουλος

Όταν η Αυτοδιοίκηση Υποτάσσεται στους Ψιθύρους: Χάθηκε μια Πολιτιστική Ευκαιρία - ΔΗΜΟΣ ΘΕΡΜΑΙΚΟΥ

 

Εισαγωγή

Ως Αντιπρόεδρος της Ομοσπονδίας Συλλόγων Ιεροψαλτών Ελλάδος (ΟΜΣΙΕ), με 10.000 ενεργά μέλη πανελλαδικά, πρότεινα μια σημαντική πρωτοβουλία: την ίδρυση Συλλόγου Νέων Ιεροψαλτών στον Δήμο Θερμαϊκού. Μια πρόταση με βαθύ πολιτιστικό, εκπαιδευτικό και τουριστικό αποτύπωμα. Αντ’ αυτού, αντιμετώπισα ακατανόητη απόρριψη από τη Δημοτική Αρχή, που βασίστηκε όχι σε επιχειρήματα, αλλά σε ψιθύρους και σκοπιμότητες.

---

Η Απόρριψη μιας Οραματικής Πρωτοβουλίας

Η ίδρυση ενός τοπικού συλλόγου Ιεροψαλτών στον Θερμαϊκό απορρίφθηκε με το αβάσιμο επιχείρημα ότι πρόκειται για «διάσπαση» του Συλλόγου Ιεροψαλτών Θεσσαλονίκης. Ο Δήμαρχος Θ. Τζέκος, χωρίς να διασταυρώσει στοιχειωδώς τα λεγόμενα κάποιων «παπαγάλων», υιοθέτησε τυφλά αυτή τη γραμμή.

Απαντώ τεκμηριωμένα:

---

1. Ο Σύλλογος Ιεροψαλτών Θεσσαλονίκης είναι απών από τον Δήμο Θερμαϊκού.

Ουδέποτε υπήρξε δραστηριότητα του εν λόγω συλλόγου στον Θερμαϊκό. Ούτε συναυλία, ούτε σεμινάριο, ούτε μία πολιτιστική παρουσία. Μιλάμε για έναν θεσμό εντελώς αποκομμένο από την περιοχή, που δεν ενδιαφέρθηκε ποτέ για τον τοπικό πολιτισμό.

---

2. Ο Σύλλογος Θεσσαλονίκης δεν συμμετείχε στις εκλογές

Η ΟΜΣΙΕ είναι ο θεσμικός, δευτεροβάθμιος φορέας όλων των Ιεροψαλτών στην Ελλάδα. Ο Σύλλογος Θεσσαλονίκης δεν συμμετείχε στις τελευταίες εκλογές  στην Ομοσπονδία.
(τελευταία εξέλεξε αντιπροσώπους για την ΟΜΣΙΕ)

Αντίθετα, η δημιουργία ενός νέου συλλόγου εντός της ΟΜΣΙΕ, με έδρα τον Θερμαϊκό, θα ενίσχυε την ενότητα και τη θεσμική εκπροσώπηση, όχι το αντίθετο.

---

3. Η Αθήνα έχει 3 συλλόγους ιεροψαλτών!

Σε αντίθεση με την «λογική της διάσπασης» που επικαλέστηκαν κάποιοι, η Αθήνα λειτουργεί με πολλαπλούς συλλόγους στην ίδια γεωγραφική περιοχή, που συνυπάρχουν, συνεργάζονται και ενισχύουν τον πολιτισμό. Γιατί να αποτελεί πρόβλημα η ίδρυση ενός νέου συλλόγου σε έναν εντελώς ανενεργό πολιτιστικά χώρο όπως ο Θερμαϊκός;

---

Η Χαμένη Πολιτιστική Ευκαιρία

Η ίδρυση του Συλλόγου Νέων Ιεροψαλτών θα προσέφερε:

• Εκπαιδευτικές δράσεις: σεμινάρια, διαλέξεις, εργαστήρια μουσικής.

• Καλλιτεχνικές πρωτοβουλίες: φεστιβάλ, χορωδίες, συναυλίες με έντονο το παραδοσιακό στοιχείο.

• Πολιτιστικό τουρισμό: διοργάνωση θεματικών εκδηλώσεων με στόχο την προσέλκυση ποιοτικού κοινού.

• Ανάδειξη της τοπικής ταυτότητας, συνδέοντας την εκκλησιαστική και δημοτική μουσική παράδοση του τόπου με σύγχρονα εργαλεία και μέσα.

---

Η Βυζαντινή Μουσική ως Θεμέλιο της Ελληνικής Παράδοσης

Η εκκλησιαστική (βυζαντινή) μουσική δεν είναι ένα περιθωριακό ή «στενό» είδος. Είναι η ρίζα της ελληνικής παραδοσιακής μουσικής. Το ήθος, οι ήχοι, οι δρόμοι της δημοτικής μας παράδοσης έχουν κοινή αφετηρία με την ψαλτική τέχνη.

---

Επίλογος – Ένα πολιτιστικό στοίχημα που χάθηκε

Κ. Τζέκο, δεν σεβάστηκες ούτε τον θεσμικό ρόλο μου, ούτε τις πολιτιστικές ανάγκες του τόπου, ούτε τις προοπτικές του. Υιοθέτησες αβάσιμα ψιθυρίσματα αντί για αποδείξεις. Έδειξες ότι δεν γνωρίζεις τι σημαίνει πολιτιστική διοίκηση.

Ο Δήμος Θερμαϊκού δεν έχει ανάγκη από σιωπές και ατολμίες. Χρειάζεται στρατηγική πολιτισμού, σοβαρή διοίκηση και ανθρώπους που να σέβονται το μέλλον του τόπου.

Και αυτό, με κάθε ειλικρίνεια, μεταφράζεται πολιτικά ως: Γιώργος Τσαμασλής.

ΔΩΡΕΑΝ μαθήματα Βυζαντινής Μουσικής. Διδάσκει ο Πρωτοψάλτης Άκης Λιλιόπουλος

 

ΚΑΝΤΕ ΕΓΓΡΑΦΗ ΤΩΡΑ 
https://www.edu4schools.gr/cmn/admission?schoolid=9949

Η Πεμπτουσία εγκαινιάζει το Διαδικτυακό Κοινωνικό Φροντιστήριο, προσφέροντας δωρεάν εκπαιδευτικά προγράμματα για ενήλικες (18 ετών και άνω) στους εξής τομείς:

α. Εισαγωγή στη Βυζαντινή Μουσική
β. Ανάγνωση και εκφορά Λειτουργικών Κειμένων.

Η έναρξη των μαθημάτων έχει προγραμματιστεί για τον Ιούλιο του 2025 και θα πραγματοποιούνται αποκλειστικά μέσω διαδικτύου, δίνοντας τη δυνατότητα συμμετοχής τόσο σε κατοίκους της Ελλάδας όσο και της ομογένειας.

Το πρόγραμμα Βυζαντινής Μουσικής ακολουθεί το επίσημο αναλυτικό πρόγραμμα του Υπουργείου Παιδείας (ΦΕΚ Α 229/11.11.1957), επιτρέποντας στους συμμετέχοντες, με φοίτηση πέντε ή έξι ετών, να αποκτήσουν αναγνωρισμένο πτυχίο ή δίπλωμα, αντίστοιχα.

Τα εισαγωγικά μαθήματα – τόσο της Βυζαντινής Μουσικής όσο και της απαγγελίας των Λειτουργικών Κειμένων – ξεκινούν τον Ιούλιο του 2025 και θα πραγματοποιούνται εβδομαδιαίως. Θα υπάρξει παύση την Παρασκευή 8 Αυγούστου, ενώ το πλήρες ετήσιο πρόγραμμα θα αρχίσει τη Δευτέρα 22 Σεπτεμβρίου 2025. Οι ακριβείς ημέρες και ώρες διεξαγωγής θα ανακοινωθούν σύντομα.

Ο Ανάποδος Σταυρός των Λατίνων (Σατανικός ή Αντίχριστος ή Καταραμένος)

 

Ο Ανάποδος Σταυρός και η Παρερμηνεία του: 

Η Αλήθεια που Λείπει

Ζούμε σε μια εποχή όπου η ημιμάθεια έχει γίνει η πιο επικίνδυνη μορφή "γνώσης". Όταν βλέπει κανείς στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ανθρώπους να δείχνουν έναν ανάποδο σταυρό και να φωνάζουν "σατανισμός!", "αντίχριστος!" ή να καταριούνται τον Πάπα, καταλαβαίνει κανείς πόσο εύκολα διαστρεβλώνεται η αλήθεια όταν δεν γνωρίζουμε ή δεν θέλουμε να μάθουμε.

Η Ορθόδοξη Εκκλησία μας δεν χρησιμοποιεί τον ανάποδο σταυρό στα σύμβολά της. Και πράγματι, στη συνείδηση των Ορθοδόξων, η εικόνα αυτή μπορεί να προκαλεί απορία ή και ενόχληση. Όμως, αυτό δεν σημαίνει ότι ο ανάποδος σταυρός είναι δαιμονικός ή αντίχριστος. Κι εδώ είναι που χρειάζεται να πούμε τα πράγματα με το όνομά τους.

Ο ανάποδος σταυρός προέρχεται από μια συγκλονιστική μαρτυρία πίστης. Ο Απόστολος Πέτρος – ο κορυφαίος των Αποστόλων – όταν ήρθε η στιγμή να μαρτυρήσει για τον Χριστό, ζήτησε να σταυρωθεί ανάποδα, γιατί δεν θεωρούσε τον εαυτό του άξιο να πεθάνει με τον ίδιο τρόπο που πέθανε ο Κύριος. Αυτό το ιστορικό γεγονός είναι γνωστό τόσο στην Ορθόδοξη όσο και στη Ρωμαιοκαθολική Παράδοση.

Η Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία πήρε αυτό το στοιχείο και το υιοθέτησε σε κάποια από τα σύμβολά της, ως ένδειξη ταπείνωσης και αφοσίωσης στον Χριστό. Μπορεί εμείς στην Ορθοδοξία να μην το χρησιμοποιούμε – και καλώς, καθώς έχουμε άλλη εκκλησιαστική αισθητική και παράδοση – αλλά δεν είναι σωστό να δαιμονοποιούμε κάτι που έχει ιστορικό και θεολογικό έρεισμα. Δεν είναι "σατανιστικό", δεν είναι "αντίχριστο". Είναι απλώς παρερμηνευμένο.

Το πρόβλημα δεν είναι ο σταυρός, αλλά η αμάθεια. Ή μάλλον – χειρότερα – η ημιμάθεια. Το να αγνοείς κάτι είναι φυσικό. Το να νομίζεις ότι το ξέρεις και να σπέρνεις μίσος και σύγχυση, είναι επικίνδυνο.

Η πίστη μας είναι πίστη σε έναν Θεό της Αλήθειας. Και η αλήθεια δεν έχει ανάγκη από φανατισμό, ούτε από συνθήματα. Έχει ανάγκη από διάκριση, από μελέτη, και από ταπείνωση. Όπως ακριβώς έκανε ο Πέτρος, που διάλεξε τον ανάποδο σταυρό όχι για να προκαλέσει, αλλά για να υποκλιθεί.

Ας κρατήσουμε αυτό: Ο σταυρός – κάθε σταυρός – όταν έχει ως αναφορά τον Χριστό, δεν μπορεί να είναι σκοτεινός. Το φως νικά πάντα.

«Τὸ ἤθος ψάλλει· οὐ τὸ ἔντεχνον. Τὸ ταπεινὸν εὐδοκεῖ· τὸ μέγα λανθάνει.»

— Ἄκης Ν. Λιλιόπουλος

Χρειάζεται συναίσθημα κατά την διάρκεια του ψαλσίματος

          Η ερώτηση αν ͏ο ψάλτης πρέπει να βάζει το συναίσθημα στην͏ ψαλτική είναι βαθιά και ͏με πολλές πτυχές, Η απάντηση εξαρτάται από την κατανόηση του ρόλου του ψάλτη και της͏ φύσης της τέ͏χ͏νης που αφορά την ιεροψα͏λτική.

          Από τη μια͏ μεριά, ο ͏ψάλτη͏ς, σαν αγγελιαφόρος της͏ ͏Θ. Λατρείας έχει την ευθύνη να αποδώ͏σει την ψαλμ͏ωδία με τέτοιον τρ͏όπο ώστε να προάγει την πνε͏υματική κατάσταση της προσευχής και της λατρείας. 

Αν ο ψάλτ͏ης δεν βάζει σ͏υναίσθημα και εσωτερι͏κό βάθος, η ψαλμωδία μπορεί να μο͏ιάζει σαν͏ μηχανική και αφυδατωμένη απομακρύ͏νοντας το εκκλησίασμα από την πν͏ευματική εμπειρία.

          Α͏πό͏ την άλλη, η τέχνη του ψαλσίματος έχει του͏ς δικούς της κανόν͏ες και το συναίσ͏θημα͏ δεν θα πρέ͏πει να βγαίνει με τρόπο που να πα͏ίρνει ή να τονίζει το προσ͏ωπικό στο͏ιχείο ͏του ψάλτη. Η ψαλμωδία πρ͏έπει να μένει σεβαστή προς την ιερότητα ενός λ͏ειτουργ͏ίας και την α͏υ͏στηρότη͏τα της παράδοσης. 

Αν ο ψάλτης "͏ρίξει" πολύ σ͏υναίσθημα ή χρησιμοποιήσει͏ την ψαλμωδία για να δείξει προσωπικά συναισθήματα μπορεί να αλλοιώ͏σει μια πνευματική έ͏ννοια και τη αυθεν͏τικότητα της θε͏ϊκής λατρεία͏ς.

          Άρ͏α, το συναίσθημα π͏ου͏ πρέπει να βάζει ο ψάλτης͏ στην ͏ψαλτική είναι ͏το͏ πραγματικό συν͏αίσθημα της ταπεινό͏τητας, της προσευχής και της λατρείας χωρίς να φεύγει από τα όρια του παραδοσιακού τρόπου και͏ του πνεύματος της Ο͏ρθ͏όδοξης Εκκλησιάς.

"Ματαιότης ματαιοτήτων, τα πάντα ματαιότης": Η Ηδονοδοξία στη Σύγχρονη Εποχή

του Α. Λιλιόπουλου

          Η φράση «Ματαιότης ματαιοτήτων, τα πάντα ματαιότης» εκφράζει την κενότητα που συνοδεύει την προσκόλληση στα εφήμερα. Στη σύγχρονη εποχή, αυτή η αλήθεια αποκαλύπτεται μέσα από την «ηδονοδοξία», την επιθυμία για αναγνώριση και αποδοχή, συχνά εις βάρος της αυθεντικότητας.

         

Ο σύγχρονος άνθρωπος, ιδιαίτερα μέσω των κοινωνικών δικτύων, ζει για τη φήμη και τη δημοφιλία. Μέσα από "likes", σχόλια και αριθμούς ακολούθων, χτίζει μια εικόνα που συχνά δεν αντικατοπτρίζει την πραγματικότητα. Αυτή η αναζήτηση επιφανειακής επικύρωσης τροφοδοτεί τη ματαιοδοξία, αφήνοντας την ψυχή του ανικανοποίητη.

          Η ηδονοδοξία, ως ασθένεια του εγωισμού, ενισχύει την ανάγκη του ανθρώπου να κερδίζει θαυμασμό, ξεχνώντας την αληθινή αξία της ζωής: την εσωτερική πληρότητα, τη διαπροσωπική αγάπη και την πνευματική ανάπτυξη. Η αποξένωση που προκαλεί αυτή η τάση είναι βαθιά, καθώς η αποδοχή που κυνηγιέται είναι προσωρινή και εξωτερική.

          Η αντιμετώπιση της ηδονοδοξίας απαιτεί επίγνωση. Ο άνθρωπος πρέπει να στραφεί στα αληθινά και σταθερά, όπως οι αυθεντικές σχέσεις, η αυτογνωσία και η ταπεινότητα. Μόνο τότε μπορεί να βρει νόημα πέρα από τη ματαιότητα, απολαμβάνοντας τη ζωή όχι ως κυνήγι επιβεβαίωσης, αλλά ως διαρκή αναζήτηση εσωτερικής ειρήνης.

Θ' ΜΟΥΣΙΚΟΛΟΓΙΚΟ ΚΑΙ ΨΑΛΤΙΚΟ ΔΙΕΘΝΕΣ ΣΥΝΕΔΡΙΟ_ΑΓΙΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΠΟΛΥΟΥΧΟΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ

         Στο πλαίσιο του Θ' Διεθνούς Συνεδρίου Μουσικολογίας και Ψαλτικής που βρίσκεται σε εξέλιξη στην ιστορική ψαλτική πόλη της Θεσσαλονίκης, υπό την ευγενική συνδιοργάνωση του Ιδρύματος Βυζαντινής Μουσικολογίας της Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδος και της Ιεράς Μτροπόλεως Θεσσαλονίκης, είχαμε την ευλογία να ζήσουμε μοναδικές στιγμές στο ιστορικό και επιβλητικό περικαλή Ναό του Αγίου Δημητρίου Πολιούχου Θεσσαλονίκης.

        Η εκδήλωση αυτή υπήρξε μια βαθιά πνευματική και μουσική εμπειρία, αποδεικνύοντας για άλλη μία φορά την αέναη αξία της Βυζαντινής Μουσικής παράδοσης, που διασχίζει τους αιώνες και αγγίζει τις καρδιές όλων των λαών.

        Μαζί με εξέχοντες μελετητές και δασκάλους της μουσικής, όπως ο Καθηγητής Μουσικολογίας κ. Γρηγόριος Στάθης, ο Καθηγητής Μουσικολογίας κ. Αχιλλέας Χαλδαιάκης και ο Καθηγητής Μουσικολογίας κ. Γρηγόριος Αναστασίου, οι φοιτητές και μουσικοί Νικόλαος και Αθανάσιος Λιλιόπουλος μοιράστηκαν μια αξέχαστη στιγμή, αποτυπωμένη σε μία φωτογραφία, που αποπνέει σεβασμό και θαυμασμό για την μουσική μας κληρονομιά.

        Αυτή η συνάντηση υπήρξε μία υπενθύμιση του πόσο ζωντανή και αναγκαία παραμένει η μελέτη και διάδοση της Βυζαντινής Μουσικής, η οποία με την ενότητα και την χάρη της, εξακολουθεί να φωτίζει τον δρόμο προς την πνευματικότητα και την πολιτισμική μας ολοκλήρωση.

Θ' Διεθνές Μουσικολογικό και Ψαλτικό Συνέδριο: Ένας Ύμνος στην Ιερή Παράδοση

      (του Άκη Ν. Λιλιόπουλου - Αντιπροέδρου ΟΜΣΙΕ)

            Με μεγάλη επιτυχία βρίσκεται σε εξέλιξη το Θ' Διεθνές Μουσικολογικό και Ψαλτικό Συνέδριο στη Θεσσαλονίκη, ένα γεγονός που οργανώνει και πραγματοποιεί το Ίδρυμα Βυζαντινής Μουσικολογίας της Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδος. Υπό την ευλογία του Αρχιεπισκόπου Αθηνών και πάσης Ελλάδος κ. Ιερωνύμου και σε συνδιοργάνωση με την Ιερά Μητρόπολη Θεσσαλονίκης, το συνέδριο τελεί υπό την αιγίδα του Μητροπολίτου Θεσσαλονίκης κ. Φιλοθέου και έχει την επιστημονική αρωγή του Τμήματος Μουσικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αθηνών.

        Το συνέδριο αυτό αποτελεί έναν μοναδικό συνδυασμό ακαδημαϊκού διαλόγου και λατρευτικής αφοσίωσης, αναδεικνύοντας τη σημασία της βυζαντινής μουσικής και της ψαλτικής τέχνης στην σύγχρονη εποχή. Επιστήμονες, μουσικολόγοι, ψάλτες και ερευνητές από όλο τον κόσμο συναντώνται για να ανταλλάξουν γνώσεις, εμπειρίες και να εμβαθύνουν σε θέματα που αφορούν την ιστορία, την εξέλιξη και την πρακτική της βυζαντινής μουσικής.

        Ιδιαίτερη αναφορά αξίζει η Οργανωτική Επιτροπή του συνεδρίου, υπό την άψογη διεύθυνση του Καθηγητού του Πανεπιστημίου Αθηνών, κ. Γρηγορίου Αναστασίου. Η επιτροπή αυτή αποτελεί υπόδειγμα οργάνωσης και συντονισμού, εξασφαλίζοντας την ομαλή διεξαγωγή του συνεδρίου και τη δημιουργία ενός περιβάλλοντος που ευνοεί την επιστημονική ανταλλαγή και την αλληλεπίδραση μεταξύ των συμμετεχόντων.

        Επίσης, ιδιαίτερη μνεία αξίζουν οι Μαΐστορες της Ψαλτικής Τέχνης, η χορωδία του Πανεπιστημίου Αθηνών υπό την αιγίδα του Καθηγητού κ. Αχιλλέα Χαλδαιάκη. Η χορωδία αυτή, με την υψηλή της τέχνη και την αφοσίωσή της στην ψαλτική παράδοση, εμπλουτίζει το συνέδριο με τις ερμηνείες της, αναδεικνύοντας την πλούσια κληρονομιά της βυζαντινής μουσικής και συμβάλλοντας στην πνευματική ανύψωση των παρευρισκομένων.

        Το πρόγραμμα του συνεδρίου περιλαμβάνει διαλέξεις, εργαστήρια και παρουσιάσεις που καλύπτουν ένα ευρύ φάσμα θεμάτων, από την αναλυτική μελέτη αρχαίων μουσικών χειρογράφων μέχρι τη σύγχρονη ερμηνεία και διδασκαλία της ψαλτικής τέχνης. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στην αλληλεπίδραση μεταξύ θεωρίας και πράξης, με σεμινάρια που επιτρέπουν στους συμμετέχοντες να εφαρμόσουν τις γνώσεις τους σε πραγματικές ψαλτικές συνθήκες.

        Η σημαντικότητα του συνεδρίου αναδεικνύεται και από την επίσημη αναγνώριση και υποστήριξη που λαμβάνει από την Εκκλησία και τον ακαδημαϊκό χώρο. Η συμβολή του Αρχιεπισκόπου Αθηνών και Πάσης Ελλάδος κ. Ιερωνύμου, καθώς και του Μητροπολίτου Θεσσαλονίκης κ. Φιλοθέου, αποτελεί έναν ακρογωνιαίο λίθο για την επιτυχία του συνεδρίου. Η επιστημονική συνεργασία με το Τμήμα Μουσικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αθηνών ενισχύει περαιτέρω την αξιοπιστία και το κύρος του γεγονότος.

        Σε αυτό το πλαίσιο, το Θ' Διεθνές Μουσικολογικό και Ψαλτικό Συνέδριο δεν είναι απλά μια ακαδημαϊκή συνάντηση, αλλά ένας ύμνος στη βυζαντινή μουσική κληρονομιά και τις αξίες που αντιπροσωπεύει. Ένας ζωντανός σύνδεσμος μεταξύ του παρελθόντος και του παρόντος, που διασφαλίζει τη συνεχή ανανέωση και διατήρηση αυτής της σπουδαίας πολιτιστικής παράδοσης.